News

Samen met Astrid Blom (TU Delft) begeleidt Ralph Claudia Ylla Arbos (TU Delft) en Kifayath Chowdhuryen (TU Delft). De promovendi werken aan de onderzoeken naar bodemerosie in de Boven-Rijndelta en de verdeling van water en sediment bij de splitsingspunten. De eerste inzichten zijn bekend. “Door het onderzoek van Claudia naar de Boven-Rijndelta weten we nu dat bodemerosie komt doordat wij in het verleden aan de rivieren hebben gesleuteld. De rivier reageert hierop door in te snijden. Dit gedrag gaat de komende decennia door en klimaatverandering verergert het. Deze inzichten zijn vooral belangrijk voor functies die afhankelijk zijn van de rivier. Wat betekent dat voor de veiligheid, scheepsvaart, grondwaterstanden en zoetwatervoorziening?”

Ook blijkt uit het onderzoek van Kifayath dat de veranderende afvoerverdeling rond de splitsingspunten invloed heeft op de veiligheid in het gebied. “Er stroomt steeds meer water naar de Waal. Dit kan enorme gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor de dijken.” Ralph denkt dat dit onderzoek de oorzaak heeft blootgelegd. “De oorzaak ligt bij het hoogwater in 1993 en 1995. Met deze inzichten krijgen we een beeld van hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen. Er komt waarschijnlijk nog meer hoogwater. Als we dit zien aankomen, kunnen we op hierop anticiperen.”

De scheiding tussen beleid en wetenschap

Ralph heeft een dubbele rol. Hij werkt mee vanuit RWS, maar is ook werkzaam bij de universiteit. Soms wringen de inzichten met de maatregelen. “We redeneren vaak vanuit de wetenschap, maar  een beleidsadviseur denkt er misschien anders over.” Naast eerdergenoemde onderzoeken lopen op dit moment grote studies naar de toekomst van het rivierengebied binnen het programma Integraal Riviermanagement (IRM). Ralph wil vooral dat de verkregen inzichten landen in het IRM, zodat ze geen maatregelen nemen die tegen het systeem inwerken. Hij noemt twee voorbeelden: “Een van de inzichten uit het onderzoek naar de Boven-Rijndelta is dat de rivier de bodem nog steeds wil verlagen. Maatregelen hebben waarschijnlijk weinig zin. Wat betreft de splitsingspunten: het blijkt dat de afvoerverdeling scheef is getrokken, maar wat kunnen we daaraan doen? De maatregel die hier uitkomt brengen we ook onder de aandacht.”

Een blik op de toekomst

Waar het bij RWS gaat over het beheer op de korte en middellange termijn, is het ministerie bezig met een langetermijnvisie. “Kunnen we in 2100 nog wel rond de rivieren wonen of kan er misschien maanden geen scheepsvaart plaatsvinden door de lage waterafvoer? Met de huidige inzichten kunnen we daar al gedeeltelijk antwoord op geven. We willen ons nu voornamelijk richten op de maatregelen om het systeem op een natuurlijke manier robuust en klimaatbestendig te maken.”

Het verzoek om het onderzoek naar de Boven-Rijndelta voort te zetten is al ingediend. Het ontwikkelde model uit het onderzoek kan het hele riviersysteem inclusief veranderingen beschrijven, zoals klimaatverandering. “We zijn nu in staat snel voorspellingen te doen over hoe het systeem eruitziet in bijvoorbeeld 2100, welke maatregelen je kunt treffen en wat de consequenties daarvan zijn.” De timing voor het vervolgonderzoek is wat dit betreft perfect. Het KNMI komt eind dit jaar met nieuwe klimaatscenario’s die meegenomen kunnen worden en het vervolgonderzoek loopt parallel aan het IRM: dit houdt de discussie op gang.

De samenwerking tussen Rivers2Morrow en de TU Delft

Ralph ziet een enorme meerwaarde in het programma door zowel de waardevolle inzichten voor RWS als het enthousiasme op de universiteiten. “Je merkt op de universiteit een grotere urgentie voor maatschappelijke relevantie en vragen uit de praktijk: studenten staan extra aan. Werken aan maatschappelijk relevante problemen, de wetenschap verder brengen en Nederland ook écht een stukje mooier maken.” Ralph ziet dan ook meerwaarde voor Rivers2Morrow in de toekomst. “We moeten kijken naar onderwerpen die we op een dergelijke manier kunnen aanpakken, zodat we ze ook snel kunnen doorvoeren in de organisatie.”